Akne Vulgaris Tedavisi
Akne vulgaris özellikle yüz bölgesini tutan kızarıklık, siyah noktalar,yüzde aşırı yağlanma ve iltihaplı sivilceler ile seyreden nispeten kronik bir deri hastalığıdır. Genel olarak, bu rahatsızlık ergenlik döneminde görülmeye başlar. Hatta ergenlerin % 80inden fazlasında hafif de olsa çıkar ve kız çocuklarında daha sık görülür. Akne vulgarisin ergenlik döneminde görülmesi ve şiddeti de yine genetik yatkınlığa bağlıdır. Hatta iz bırakması bile genetik yatkınlık ile yakından ilgilidir. Ayrıca beslenme alışkanlıkları da akneyi ortaya çıkaran ve şiddetlendiren bir faktördür. Özellikle paketli, katkılı hazır gıdalar, fastfood ve suni şekerli gıdalar sivilceleleri artırır. Akne vulgarisin erken tedavi etmek istememizin de ana nedeni iz bırakmasını engellemektir. Çünkü akne skarı dediğimiz izler kaldıktan sonra hiçbir şekilde % 100 düzelme olmuyor. İz görünümü az da olsa kalabiliyor. Tedavi seçeneklerinde aşağıdaki faktörler etkilidir;
- Aknenin şiddeti
- Aknenin tutulum yerleri
- İz bırakıp bırakmadığı
- Hastanın yaşı
Bu faktörlere göre Dermatolog doktorunuz tarafından bir tedavi planı düzenlenir. Tedavi ortalama 3-6 ay sürebilir. Bu zaman zarfında düzenli kontollere gitmek tedavinin etkinliğinin takibi için önemlidir. Biz Akne vulgarisi şiddetine göre 1,2,3,4 diye gruplandırırız. 1. derece en hafif olanıdır ve sadece kapalı ve açık komedon dediğimiz siyah noktalar ve çok hafif sivilceler ile karakterizedir. 4. Derece aknede ise komedon, kızarıklık ve derin şiddetli iltihaplı sivilceler vardır ve yüzün çoğunu kaplamıştır. 1. Derece aknede krem veya jel tedavisi yeterlidir. Diğerlerinde ise hastalığın şiddetine göre ilave olarak ağızdan antibiyotikler, a vitamini,salisilik asit veya azelaik asit gibi farklı içeriği olan kremler kombine olarak kullanılabilir. Bu klasik tedavilerle düzelmeyen veya iz bırakma eğiliminde olanlarda ise vakit geçirmeden Roaccutan olarak bilinen ağızdan İzotretinoin hap tedavisi başlanmalıdır. Ağızdan İzotretinoin tedavisi mutlaka Dermatolog kontrolünde verilmelidir ve düzenli kan testleri ile takip edilmelidir. Hiçbir şekilde ilaç kullanmak istemeyen hastalara da akne vulgarisi tedavi etmek için bazı özel peelingler, karbon lazer, iğneli radyofrekans gibi alternatif tedaviler yapılabilir.
Akne Vulgaris’de Hormon Tedavisi ve Diğer Tedaviler
Hormon tedavisinin tercih edilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. Hormon tedavisi, adet düzensizliği olanlarda, adet öncesi dönemlerde akne şikayetleri artan insanlarda, çene ve boyun bölgesinde aknesi olan kişilerde, şikâyetleri 30’lu yaşlarda başlayan kişilerde, polikistik over hastalarında, doğum kontrolü planlayan akne hastalarında, diğer tedavilere dirençli hastalarda tercih edilmektedir.
Ancak iz kalma riski yüksek olan hastalarda farklı tedavi planları uygulanabilmektedir. Akne rahatsızlığı, orta düzeyde ya da şiddetli olan hastalarda izotretinoin tedavisi tercih edilmektedir. İz riskinin yüksekse bu tedavi ilk seçenek olarak kullanılabilir. Tedavinin minimum 6 ay süresince veya 120 -150 gr total doza ulaşana kadar devam etmesi gerekmektedir. Doğurganlık çağındaki kadınlar tedavi süresince ve tedavi bittikten sonra 3 ay hamile kalmamalıdır. Yazın ilaca bağlı deri ve dudaklarda kuruma çatlama artacağından tedavi kışın daha iyi tolere edilebilir. Fakat yazın da düşük doz ile tedaviye devam edilebilir. Ayrıca İsotretinoin güneşe duyarlılığı artırdığı için yazın beraberinde güneşten koruyucu da kullanılmalıdır.
Peeling Tedavisi Dolgu ve İğneli Radyofrekans Mikro İğneleme ve Fraksiyonel Lazer Tedavileri
Yukarıdaki tedaviler yetersiz kalabilir ya da kimi tedaviler de yan etkiler yapabilir veya hasta bu tedavileri istemeyebilir. Bu durumda yapılması gereken diğer tedavilerin uygulanmasıdır. Uygulanan tedavilerin yeterli olmadığı fakat sistemik tedavilerin de yan etkisinin bulunduğu durumlarda Acnelan peeling ve maske tedavisi kullanılabilir. Peeling, derinin kontrollü bir biçimde soyulması ve yeniden yapılanmasıdır. Bunun için farklı kimyasallar deriye uygulanır. Acnelan Peeling, akneye etkili içerikler ihtiva eder aknenin şiddetine göre tek başına veya öteki tedavilere ilave edilerek kullanılır. Akne izlerindeyse İğneli radyofrekans (altın iğne) , Fraksiyonel lazer, dermal dolgular ve mikro iğneleme gibi tedaviler kullanılabilir. Eğer Akne skarları, izleri şiddetli ve derin ise hiçbir zaman çok iyi sonuç alınamayacağı ortalama %50 düzeleceği göz önünde bulundurulmalıdır.
